Verband tussen schade aan de hersenen, dementie en mondzorg bij mensen met Alzheimer

Mensen met dementie zijn gevoeliger voor pijn naarmate de schade aan de hersenen ernstiger wordt. Dat blijkt uit onderzoek van Steffie Bunk van het Universitair Medisch Centrum Groningen, UMCG. Het onderzoek benadrukt volgens het ziekenhuis het belang van tijdige pijnsignalering.(bron) De helft tot driekwart van de mensen met vormen van dementie ervaart pijn. Bij dementie gaan de zenuwcellen en de verbindingen tussen die zenuwcellen kapot, waardoor de hersenen minder goed werken en pijn ook anders wordt verwerkt. Mensen met gevorderde dementie in het verpleeghuis kunnen vaak zelf niet meer goed aangeven dat zij pijn hebben, zij zijn afhankelijk van de observaties van verzorgenden en verpleegkundigen.(bron) Het uiterlijk van de patiënt met dementie legt veel bloot van wat zich van binnen afspeelt aan pijnbeleving, ook al kan de meneer of mevrouw dat niet langer duidelijk maken. Het zijn vaak subtiele signalen die het gelaat weergeeft, zoals: omlaag bewegende wenkbrauwen, samenknijpende oogleden, het optrekken van de bovenlip waardoor plooien rond de neus kunnen ontstaan. Maar ook rusteloosheid, zoals friemelen, in handen knijpen, heen en weer wiegen, en verzet tegen zorg.(bron) Voor haar onderzoek gebruikte Bunk een pijnobservatie-instrument genaamd PAIC15. Deze 'observatieschaal' attendeert zorgprofessionals op totaal 15 pijnsignalen, waarvan enkele werden genoemd. Steffie Bunk, die haar studie uitvoerde onder meer met steun van Alzheimer Nederland, wilde weten of mensen met gevorderde dementie niet alleen minder goed in staat zijn om aan te geven dat zij pijn hebben, maar ook of ze gevoeliger zijn voor pijn.(bron) Met milde pijnprikkels onderzocht ze of de verwerking van pijn verandert door dementie. Ook bekeek ze met een MRI-scan welke veranderingen in de hersenen daarbij een rol spelen. Drieëntwintig ouderen met lichte dementie namen deel aan het onderzoek. Ze vergeleek de uitkomsten met die van een gezonde groep ouderen. Het pijnobservatie-instrument is ontwikkeld door het Universitair Netwerk Ouderenzorg van het UMCG, een netwerk van twintig ouderenzorgorganisaties in Noord- en Oost-Nederland. Steeds meer verpleeghuizen gebruiken de PAIC15 om pijn bij mensen met dementie tijdig te herkennen en te behandelen.(bron) Zie ook: https://huisartsgeneeskunde-umcg.nl/toolbox-pijn De pijnobservatieschaal (bron)